درود به شما دوست داران و علاقه مندان هنر!
رستاخیز و قیام خداوند ما «عیسی مسیح» بر شما فرزندان محبوب او مبارک.
در شماره پیش نگاهی به آثار زیبای «پیتر آرتسن» انداختیم و در این شماره نیز تأملی به چند اثر او خواهیم داشت.
غرور
موضوع تابلو بعدي طبيعت بي‌جان است که داستان دو خواهر در کتاب «انجيل لوقا باب ده» را نقل مي‌کند که يکي نزد پاهاي عيسي نشسته و متمرکز بر اوست درحاليکه ديگري درگير روزمرگی است.
نام ديگر اين اثر «Vanitas» به معني غرور و خودبيني است. در نگاه اول تصوير يک آشپزخانه معمولي به چشم مي‌خورد اما با نگاهي دقيقتر متوجه مي‌شويم که صحنه‌اي واقعي در پس زمينه اثر جاي گرفته است.
در تصوير پس زمينه بر روي قاب فلزي «آيه 42 از باب 10 انجيل لوقا» به زبان هلندي درج شده است. پاسخي که عيسي در جواب شکايت مارتا از مريم به دليل کمک نکردن در کارهاي آشپزخانه، به او مي‌دهد: «مريم آن نصيب بهتر را برگزيده است» بر روي يکي از کاشي‌هاي سمت چپ نيز لوقا 10 به چشم مي‌خورد. مشکل مارتا اين نبود که در آن لحظه مشغول کار و پذيرايي است بلکه مسئله اينجاست که اولويت‌هاي او چيز ديگري شده بود، تا جايي که عيسي را فراموش کرد. اين الويت‌ها او را به جايي رساند که جايگاه عيسي را فراموش کرده و حتي به او فرمان مي‌دهد که به خواهرم بگو به من کمک کند.
نقاش با استفاده از هنر طبيعت بي‌جان نمادهاي زيبايي را در اين اثر جاي داده است که هر کدام نشاني از نيازها و خواسته‌هاي انساني است. به طور مثال کليد که نمادي از حرکت به سوي خوشبختي و گنج سعادت است و یا گوشت که سمبل زنده ماندن و حيات است. ظرف آب و نان نشاني از گرسنگي و تشنگي است اين عناصر در نقاشي به طوري چشم بيننده را پر مي‌کند که در نگاه اول قادر به ديدن تصوير عيسي در پس زمينه اثر نيست.
تعمق بر اين اثر ما را به تفکر وا مي‌دارد که لحظه‌اي تأمل کرده و ببينيم حقيقتاً امروز چه چيزهايي در زندگي ما هست که جلوي چشم ما را گرفته و فکر ما را پر کرده است تا جايي که نمي‌توانيم به خداوند توجه کنيم. پيام اين نقاشي همين است که اگر چيزهايي که جلو چشم ما را گرفته کنار بزنيم مي‌توانيم عيسي مسيح يعني آن نصيب بهتر را ببينيم.
آرتسن تابلوهاي ديگري نيز از قسمت‌هاي مختلف کتاب مقدس با سبک طبيعت بي‌جان خلق کرده از جمله داستان مريم و مارتا که در قسمت بعدي به آن مي‌پردازيم.
مسيح در خانه مريم و مارتا
تابلوی مذکور نقاشي رنگ روغن بر بوم است که بر اساس کتاب «انجيل لوقا باب 10 آيه 40» نقاشي شده و در «موزه بويمانس فان بنينگن» در «روتردام» نگهداري مي‌شود.
در پس زمينه نقاشي گروهي را مي‌بينيم که به سخنان عيسي گوش سپرده‌اند در حاليکه تصوير شلوغ آشپزخانه و ميزهايي مملو از خوراکي‌هاي متنوع در نماي نزديک تابلو خودنمايي مي‌کند. «آرتسن» از تلفيق امور روحاني و زميني براي به تصوير کشيدن داستان ديدار عيسي با مريم و مارتا استفاده کرده است. ظروف خالي در تصوير با وجود ميوه‌ها و خوراکي‌هاي متنوع روي ميز نمادي از برکت‌هاي اين دنيا است. شايد در وهله اول وقتي به اين تابلو نگاه مي‌کنيم ميوه‌ها، آدم‌ها و ظروف خالي را مي‌بينيم اما با نگاهي عميق‌تر به تابلو مي‌توانيم موضوع و مرکزيت داستان يعني عيسي مسيح را در پس زمينه تابلو پيدا کنيم. جايي که مريم و عده‌اي ديگر نزد پاهاي عيسي نشسته‌اند و به سخنان او گوش فرا مي‌دهند.
نقاش تصويري از دنياي امروز و زندگي‌هاي امروزي را ترسيم مي‌کند، جايي که ما آنقدر گرفتار و متمرکز بر دنيا و خواسته‌هايمان شده‌ايم که قادر به درک دعوت عيسي از خودمان نيستيم.
در تابلوهاي اين هنرمند عيسي در پس زمينه داستان نقاشي شده در صورتي که موضوع اصلي و تمرکز اين تابلوها بر عيسي مسيح است. اين آثار، دنيا و دل مشغولي‌هاي آن را به خوبي ترسيم مي‌کند؛ جايي که همه ما به دنبال خدمت کردن و خدمت شدن هستيم و در گيرودار برکات دنيايي به سر مي‌بريم در صورتي که عيسي همه ما را دعوت مي‌کند تا نزد پاهاي او بنشينيم و درک کنيم که نقطه مرکزي تابلو زندگي ما خودِ عيسي مسيح است. اولويت اصلي ما در پي پادشاهي خدا بودن است. شايد متمرکز خيلي چيزها هستيم و عيسي را در پس زمينه زندگي نمي‌بينيم؛ بياييد عيسي را در اولويت قرار دهيم.
آمين که در اين سال نو تصميمي تازه بگيريم که در هر شرايطي نصيب بهتر يعني نشستن نزد پاهاي خداوند و گوش سپردن به او را برگزينيم.
در هم شکستن مذبح بَعَل
آخرین اثری که در این صفحه به معرفی آن می‌پردازیم بین سال‌های ۱۵۵۰ تا ۱۵۵۵ خلق شده است، نقاشی سیاه قلم که در ابعاد کوچک ۲۷ در ۲۷ سانتی‌متر و بر اساس کتاب «داوران باب شش» می‌باشد که داستان «جدعون» را ترسیم می‌کند
جدعون که یکی از داوران عهد عتیق بود از طرف خداوند ماموریت یافته تا مذبح بَعَل را که در آن زمان توسط قوم پرستیده می‌شد، در هم بشکند.
در تصویر، ده تن از خادمان او را می‌بینیم که بت‌ها را در هم می‌شکنند، همچنین مشعل‌های در دستشان حاکی از آن است که این اقدام شبانه انجام شده است.
جدعون و خادمانش اگرچه از مردم شهر به خاطر این اقدام می‌ترسیدند اما اطاعت از خدا را ورای همه چیز قرار دادند.
با نگاهی دقیقتر متوجه می‌شویم که ریشه درخت اگرچه به ظاهر قوی و تنومند است اما هیچ عمقی ندارد، امروز بیایید تا ما هم به ریشه‌های بت‌پرستی که رشد کرده و به درختان تنومندی تبدیل شده‌اند بنگریم و آنها را از ریشه برکنیم. در مقابل در هم شکستن این بت‌ها، در پس زمینه تصویر جدعون را مشاهده می‌کنیم که به فرمان خدا گاوی را در قربانگاهی که برای یهوه خدا ساخته بود گذاشته و به خداوند تقدیم می‌کند.
این تابلو این آیه از کتاب اشعیا را به یاد ما می‌آورد:
«سرزمینشان پر از بتهای بی‌ارزش است؛ در برابر صنعت دست خویش سَجده می‌کنند، در برابر آنچه انگشتانشان ساخته است.» اِشعیا ۲
امروز توکل ما بر چه چیزی است؟ و چه ترسی را در دل می‌پرورانیم؟ بیایید امروز که یادآور قیام عیسی مسیح می‌باشد هر آن چیزی که در زندگی‌مان جای خدا را گرفته به قدرت نام او فرو بریزیم و تنها او که خدای زنده و حقیقی هست را بپرستیم.
