آیا شبکه‌های پیام‌رسان امن هستند
سلامی دوباره به همه شما علاقمندان بخش تکنولوژی
این اواخر خبری در صفحات اجتماعی به سرعت دست به دست شد که در کشور ما نه تنها این روزها بلکه مدت‌هاست از اهمیت بسزایی برخوردار است و همیشه نگرانی‌هایی را برای عزیزان داخل ایران و حتی سایر نقاط جهان به همراه داشته است و آن موضوع رصد پیام‌های ما در شبکه های اجتماعی می‌باشد؛ به خصوص واتس‌آپ که در ایران طرفداران بی‌شماری دارد. به همین علت برآن شدیم در این خصوص اطلاعاتی را ارائه دهیم بلکه بتواند برای تصمیمات ما در جهت استفاده از شبکه‌های اجتماعی و برقراری ارتباط، کمکی باشد.
شرکت واتس‌آپ چندی پیش اعلام کرد که با هدف کمک به درآمدزایی بیشتر شرکت مادر خود یعنی فیسبوک و افزایش کارآیی تبلیغاتِ مشاغل قصد دارد در قالب بروزرسانی جدید پیام‌رسان خود امکان به اشتراک‌گذاری سطح بالاتری از اطلاعات کاربران خود را ایجاد کند. در این اطلاعیه تاکید شده بود که واتس‌آپ از ۸ فوریه که بعد از آن با تمدید این تاریخ روز ۱۵ ماه می در نظر گرفته شد ادامه ارائه خدمات به کاربرانی را که با پروتکل بروزرسانی آن موافقت نکنند، متوقف خواهد شد. در پی این اطلاع‌رسانی بسیاری از روی نگرانی نسبت به این موضوع که داشتن اطلاعات تکمیلی از کاربران در نزد شرکت واتس‌آپ باعث به خطر افتادن امنیت کاربران می‌گردد تصمیم به ترک این اپلیکیشن نمودند. اپلیکیشنی که در دنیا به خصوص کشور ما ایران محبوبیت زیادی دارد و عده کثیری از آن استفاده می‌کنند.
در واکنش به این عکس‌العمل کاربران، واتس‌آپ اعلام کرده که تامین امنیت پیام‌های خصوصی رد و بدل شده میان کاربران ویژگی ذاتی این پیام‌رسان است و به هیچ وجه نقض نخواهد شد. واتس‌آپ تاکید کرد که همچنان از روش رمزگذاری سرتاسری «End-to-end encryption» استفاده خواهد کرد؛ روشی که امکان شنود مکالمات و جاسوسی از پیام‌های رد و بدل شده میان دو کاربر را حتی برای خود واتس‌آپ و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی از بین می‌برد. واتس‌آپ همچنین مدعی شد که نه خود و نه شرکت مادرش فیسبوک نمی‌توانند پیام‌ها را بخوانند و یا به تماس‌های مشترکین دسترسی داشته باشد.
در این راستا بد نیست بدانیم که تکنولوژی end-to-end چیست و اطلاعات تکمیلی کاربران چه مزایایی برای واتس‌آپ به همراه دارد و از این بابت نیز باید نگران بود یا خیر؟
به زبان ساده تکنولوژی end-to-end نوعی رمزگذاری است که در این شیوه پیام‌های ارسالی در اپلیکیشن دستگاه مبدا رمزگذاری می‌گردد و تنها در دستگاه مقصد رمزگشایی خواهد شد و در این میان هیچ شخص یا سازمانی از سرویس‌دهنده‌های اینترنت، سازمان‌های دولتی و یا حتی خود واتس‌آپ نمی‌تواند متوجه شود چه پیامی بین دو مخاطب ردوبدل گردیده است. به این ترتیب حتی سازمان‌های دولتی و اطلاعاتی قادر نخواهند بود واتس‌آپ را مجبور به افشای داده‌ها و اطلاعات کاربران کنند، چراکه اصطلاحاً کلید رمزگشایی پیام‌ها را حتی خود واتس‌آپ نیز در اختیار ندارد.
از آنجا که این قابلیت بصورت پیش فرض فعال است تنها کافیست تا آخرین نسخه از واتس‌آپ روی گوشی شما و مخاطبتان نصب باشد. اگر هر دو از آخرین نسخه استفاده کنید با پیامی زرد رنگ از فعال بودن این ویژگی مطلع خواهید شد و همچنین می‌توانید با لمس نام مخاطب بالای صفحه با دیدن آیکن قفل نیز مطمئن شوید.
و اما دلیل دریافت اطلاعات تکمیلی کاربران چیست؟ همانطور که همگی تاکنون به این امر واقف هستیم استفاده از اپلیکیشن واتس‌آپ و یا برخی دیگر از این دسته اپلیکیشن‌های برقراری ارتباط برای کاربران بصورت رایگان مهیا بوده و برای کاربران به جز دسترسی به اینترنت هزینه دیگری در پی نداشته است. بطور مثال شما برای استفاده از تلفن همراه و ارسال پیام از شبکه‌های مخابراتی می‌بایست هزینه مکالمه و یا خدماتی مانند پیامک و غیره را به شرکت مخابراتی مربوطه پرداخت کنید، ولی تا به حال با خود فکر کرده‌اید که هزینه‌های این اپلیکیشن‌ها با توجه به اینکه شما به آن شرکت‌ها مبلغی بابت حق اشتراک و یا استفاده از آن پرداخت نمی‌کنید چگونه تامین می‌گردد؟
یکی از طریق‌های کسب درآمد اینگونه اپلیکیشن‌ها تبلیغات است. این شرکت‌ها به عنوان رابط میان کاربران و ارائه دهندگان محصولات و مشاغل نقش‌آفرینی می‌کنند و اطلاعات کاربران برای ارائه تبلیغات هدفمند به آنها یاری رسانی خواهد کرد. بطور مثال اگر شما در اطلاعات خود سن، جنسیت و شغل خود را ارائه دهید شرکت‌های پیام‌رسان تبلیغاتی را از ارائه دهندگان محصولات به صورتی هدفمند برای ارائه به شما ارسال می‌کنند و این رضایت سفارش دهنده تبلیغ و دریافت کننده آن را در پی‌خواهد داشت.
امیدواریم حال که با سیستم end-to-end در پیام رسان‌ها آشنا شدید بدون توجه به برخی شایعات بتوانید تصمیمات درستی برای عضویت در شبکه‌های اجتماعی بگیرید و از این پس واژه end-to-end را به خاطر بسپارید و بدانید که تنها راه دستیابی به پیام نوشتاری، صوتی، تصویری و یا تماس‌های شما تنها از دو طریق امکان پذیر است و آن هم یا دسترسی به سیستمی (تلفن، آیپد، کامپیوتر و…) که از آن پیام ارسال شده و یا از آن طریق دریافت شده است، در غیر اینصورت به هیچ عنوان قابلیت دسترسی به پیام‌های شما امکان پذیر نخواهد بود.
آمین که تکنولوژی در زندگی یکایک شما در مسیر برکت گرفتن و برکت دادن مورد استفاده قرار بگیرد.
