شالوم به همراهان صفحه تاريخسازان آسماني
در اين شماره با هم به «جنگهاي صليبي» و دلايل به وجود آمدن آن نيم نگاهي مياندازيم.
همانطور که جمله معروف تاريخسازان آسماني هر بار بيان ميکند:
«معمولاً مردم شکنجه يا مرگ دردناک را به خاطر چيزهاي دروغ، تحمل نميکنند.»
جـــنگهــای صــلیـــبی (1095_1291)
جنگهاي صليبي «Crusades» مجموعهاي از جنگهاي مذهبي بود که در قرون وسطي توسط کليساي لاتين آغاز، حمايت و گاهي هدايت ميشد. شناخته شدهترين آنها جنگهايي بود که براي بازپسگيري اورشليم در بين سالهاي 1095 تا 1291 به انجام رسيد. بعد از جنگ صليبي اول که منجر به بازيابي اورشليم شد، دهها جنگ صليبي ديگر انجام شد که نقطه کانوني تاريخ اروپا براي قرنها بود. اصطلاح جنگهاي صليبي براي اولين بار در لشکرکشيهاي نظامي مسيحيان اروپايي در قرنهاي 11، 12 و 13 به سرزمين مقدس استفاده شد.
جنگهاي صليبي شايد بزرگترين شرمساري تاريخ جهان مسيحيت باشد که در آن زمان يک حرکت استراتژيک درخشان از سوي رهبران «پاپ» براي متحد کردن اروپاي ستيزهجو عليه دشمنان بت پرستي بود که «کليساي بيزانس» را تهديد ميکردند. در سال 1054 نزاع و دشمني بين هر بخش از کليسا شروع شده بود و جنگ داخلي نيز درحال شکل گرفتن بود، پاپ «اوربان دوم» که رهبر «کليساي کاتوليک» در «رم» بود فراخوان دفاع از سرزمين مقدس و کليساي شرق در برابر مهاجمان «ترک» را اعلام کرد؛ نه اينکه او به «قسطنطنيه» اهميت زيادي ميداد يا برعکس اما با اين فرخوان تمام شواليهها و کليساها با هم متحد شدند و از نبرد با يکديگر دست کشيدند.
اولين جنگ صليبي در سال 1095، به رهبري «پيتر زاهد» که يک کشيش کاتوليک رومي و رهبر کليدي در اين جنگها بود، يک فاجعه نظامي به شمار ميآيد. جنگ صليبي کودکان که جنبشي مسيحي بود، توسط يک پسر فرانسوي و يک پسر آلماني که هر دو جوان بودند رهبري ميشد. در آن جنگ نوجوانان و جوانان شرکت داشتند و در واقع يکي از آخرين جنگهاي صليبي بود که در سال 1212 اتفاق افتاد. در طي اين جنگ، صدها جوان از «مارسي» (دومين شهر پرجمعيت کشور فرانسه و مرکز ناحيه پروانس آلپ-کوت دازور) به سمت فلسطين حرکت کردند و به دست تاجران افتادند و سرانجام به بردگي فروخته شدند، اين نيز يک فاجعه نظامي ديگر محسوب ميشود. با اين حال، بين اين جنگها، بسياري از افتخارات قرون وسطايي به دست آمد. «ريچارد يکم» ملقب به «ريچارد شيردل» پادشاه انگلستان يکي از کساني بود که ارتشها را به پيروزي رساند و سربازانش علامت معروف «صليب سرخ» را داشتند.
در سال 1099 اورشليم تصرف شد. هنگامي که شهر به مسيحيان بازگردانده شد، شورايي در «کليساي مقبره مقدس» به «گادفري بويلن» که اشرافزادهاي فرانسوي و يکي از اولين رهبران جنگ صليبي بود، پيشنهاد تاج و تخت اورشليم را دادند اما او از گذاشتن تاج طلا در شهري که زماني ناجي او تاج خار بر سر گذاشته بود خودداري کرد، گادفري عنوان «مدافع مقبره مقدس» را به پادشاه ترجيح داد.
اما حفظ کردن قلمرو فتح شده به آساني به دست آوردن آن نبود چرا که اکثر جنگ جويان اروپايي پس از اتمام جنگ و کسب پيروزي به خانههاي خود بازگشتند و بقيه را در برابر حملههاي احتمالي دشمن، بيدفاع به حال خود رها کردند. بنابراين در سال 1187 رهبر بزرگ مسلمانان به نام «صلاح الدين» دوباره حمله کرد و به تعاقب آن موج سوم جنگهاي صليبي (توسط اروپاييان در پاسخ به اين حمله) به راه افتاد. در سال 1191 ريچارد موفق شد که صلاح الدين را شکست بدهد و به دنبال آن پاپ «اينوسنته سوم» که بزرگترين رهبر پاپ در قرون وسطي به شمار ميرفت، جنگ صليبي چهارم را آغاز کرد. از آنجا که فرماندهان او از همان ابتدا سعي کردند تا نظارت و کنترل قسطنطنيه را در دست خود بگيرند در نتيجه جنگهاي صليبي، مسيحي بر عليه مسيحي به راه افتاد و پاپ نيز توانايي جلوگيري اين جنگها را نداشت.
«چنگيز خان مغول» و سربازانش، يک نيروي نظامي قدرتمند و شکست ناپذير در مناطق دور دست «آسيا» تشکيل دادند. آنها با همه، به خصوص با کساني که در طي جنگها معمولا پيروز ميشدند، مبارزه ميکردند. يکي از بزرگترين تاکتيکهاي چنگيز خان هميشه جنگ تمام عيار و پيروزي در آن بود و اگر کسي از تسليم شدن در برابر او امتناع ميکرد، درواقع به معناي نابودي و هلاکت خودش بود.
سقوط «عکا» (نام شهري بندري در شمال اسرائيل) در سال 1291 عموماً به عنوان پايان جنگهاي صليبي در نظر گرفته ميشود؛ که در طي آن نيز مغولها به اسلام گرويدند. البته چند شهرک کوچک مسيحي باقي مانده بود، اما نهايتاً در سرزمين اصلي آسيا، اسلام پيروز شد. جنگهاي صليبي شکست خورده بود.
امروزه نيز در دنيا جنگهاي داخلي و خارجي بر سر قدرت در حال وقوع است و ما شاهد نفاق و کينه ميان مردم دنيا هستيم. مسيح براي همه مردم دنيا به روي صليب رفت و هيچ فرقي ميان ديگران نگذاشت. چقدر مهم هست که همه ما به اين درک برسيم و چقدر مهمتر اينکه اهميت بشارت انجيل و مژده نجات را دريابيم. بياييد امروز با قدم گذاشتن بر جاي پاي مسيح و الگو قرار دادن او در زندگيهايمان اين پيام را گسترش دهيم تا شاهد جهاني زيبا و صلحي ابدي بين مردم کشورها بشويم.
«امّا من به شما ميگويم دشمنان خود را محبت نماييد و براي آنها که به شما آزار ميرسانند، دعاي خير کنيد.» متي 44:5
واژه «Crusade» به سفرهاي نظامي قرون وسطايي که توسط اروپاييان به سرزمين مقدس انجام شد گفته ميشود. زمانيکه شخص پاپ اين فرمان را داد به جنگهاي صليبي معروف شد. در معني فارسي چون به صورت جنگ صليبي آمده به ظاهر معني منفي گرفته است اما در زبان انگليسي اين واژه را براي هر کمپين، نهضت و جنبشي قوي براي تغيير سياسي، اجتماعي و يا مذهبي استفاده ميکنند.