تغذیه مناسب و حفظ وزن نرمال از عوامل کلیدی برای داشتن یک زندگی سالم هستند، تصمیماتی که هر روز در زمینه انتخاب و فراهم کردن غذا میگیریم و نوع احساس و سبک زندگی در کیفیت زندگی تاثیرگذار است، برای شادابی، مقاومت در برابر بیماریها و عملکرد مطلوب باید از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کرد. برای داشتن کبدی سالم نیز اول شناختی نسبت به کبد و عملکرد آن در بدن میتواند ما را در این مسیر کمک بسزایی کند.
کبد، صفرا را تولید میکند، مایعی که محتوی کلسترول و اسیدهای صفراوی است.
کیسه صفرا، کیسه کوچکی کـه درسـت زیـر کبـد قرار دارد، صـفرای تـولیــد شـده توسط کبد را ذخیره و سپس برای هضم کامل به روده کوچـــک منتقـل میکند.
کبد اعمال دیگری نیز انجام میدهد، یکی از آنها ذخیره گلیکوژن است.
هنگامـی کـه سطح قند خون کاهش مییابد این ماده به قند تبدیل شده و به داخل گردش خون آزاد میگردد، هر زمان که میزان قند خون افزایش یابد به شکل گلیکوژن در کبد ذخیره میشود.
تعداد زیادی از پروتئینها نیز در کبد ساخته میشوند،کبد همچنین به تنظیم مقدار مواد مغذی فرستاده شده به سایر قسمتهای بدن نیز کمک میکند.
کبد مانند یک نظافتچی عمل میکند، بدین طریق که غذاها و موادی که کارشان را در بدن به انجام رساندهاند و دیگر مفید نیستند را از بدن دفع میکند. کبد برخی از داروها را نیز تجزیه میکند تا از طریق مدفوع دفع شوند، الکل نیز در کبد متابولیزه شده تا برای تامین انرژی مصرف گردد و یا به شکل چربی ذخیره شود.
بنابراین کبد به عنوان پالایشگاه هرچه که از روده وارد خون میشود را کارشناسی میکند. اگر موادی نیاز بدن باشد برای تولید انرژی استفاده میشود و اگر نیاز نباشد ذخیره میگردد، اگر نه مصرف شود و نه ذخیره تبدیل به چربی میشود که یکی از عوامل ایجاد کبد چرب همین موضوع است.
راهکار برای پیشگیری از کبد چرب:
همانطورکه بعد از خوردن غذا ظروف خود را با آب گرم میشوییم، میتوانیم ناشتا و آخر شب آب گرم بخوریم. آب جوشی که بخار دارد و انرژی جنبشی آن بالاست برای بدن مضر است، آرایش مولکولی آب سرد هم با آب گرم متفاوت است و به کلیه و کبد ضرر می رساند، به هیچ عنوان آب سرد را به آب جوش اضافه نکنید. هر چیز سرد قاتل کبد است، مانند آب سرد، میوه سرد، غذای سرد چون در سرما شکستن مولکولهایش سخت است، نکته دیگر اینکه قبل از خواب آب سرد نخورید.
خونی کــه در بــدن است از قلــب پمپــاژ میشود، بنابرایـن هر چیزی که در خـــون ریخته مــیشود و هورمونی که آزاد میکند نه تنها از قلب بلکه از کبد و کلیه نیز عبور میکند. تمام هورمونهای استرسزا کلیه را از کار میاندازند و کبد را چرب میکنند.
تحرک، بدن انسان را هوشمندانه تنظیم میکند و کبد را چربی زدایی میکند.
چربی در بدن سوخته نمیشود مگر آنکه با اکسیژن ترکیب شود، بنابراین نفس عمیق بکشید و به چربیسوزی کمک کنید.
تنفس درست تولید انرژی میکند و یکی از بهترین راههای آن پیاده روی تند و کند است که ضربان قلب را بالا و پایین میبرد. عامل دیگری که به سوختن چربی کمک میکند دما است.
همانطور که چربی روی شعله گاز آب میشود و در هوای سرد منجمد، در بدن هم دقیقا همین اتفاق میافتد. کسی که کبد چرب دارد باید بدن خود را گرم نگه دارد، عرق کردن باعث سوختن چربی میشود.
وقتی غلظت خون بالا میرود، کبد مجبور میشود که چربی را بگیرد، بنابراین استفاده از یک سری مکملها میتواند تاثیرگذار باشد، مکملهایی مثل ویتامین سی و همچنین پرتقال و لیمو طبیعی توصیه میشود.
استفــاده از منابــع امـــگا 3 در وعدههـــای غذایی را بیشــتر کــنیم مثــلا روزانه یک گرم روغن ماهی و استــفاده از ماهیهایی مانــند سالمون و ساردین، تن ماهی، گردو، بذرکتان، شاهدانه، روغن زیتون.
از خوردن غذاهای چرب و سرخشده، فستفودها مانند سوسیس و کالباس، مواد قندی زیاد، الکل، سیگار، غذاهای پرکالری که میتواند به کبد آسیب بزند خودداری کنیم. و همچنین مواد غذایی مانند میوه، برنج، نان وگوشت آنقدر زیاد مصرف نشود که تبدیل به چربی گردد. مصرف چربیهای اشباع شده مانند گوشت حیوانات، غذاهای فرآوری شده و روغنهای هیدروژنه را کاهـش دهیم و به جــــای آن از منــابع چربی پایین مثــل آجیــل و دانهها استفاده کنیم.
نوشیدنیهای گازدار، شیرینیها، غلات صبحانه، غذاهای منجمد، سسها و چاشنیها و برخی آبمیوههای بستهبندی که منبع قند و شهد ذرت با فروکتوز بالا است را کم کنیم.
چغندر، کبد و کلیهها را سمزدایی کرده و از تجمع چربی در کبد جلوگیری میکند.
سیر یک آنتی اکسیدان سـولـفـوردار بـرای سمزدایی کبد است.
هر روز صبح ناشتا در صورتی که مشکل معده ندارید مقداری آب لیمو را در آب گرم بریزید و میل کنید. استفاده از عرق خارشتر، شیرینبیان، چای سبز، خارمریم در بهبود عملکرد کبد چرب موثر می باشد. سرکه سیب، سبب کاهش تجمع چربی درکبد و کاهش وزن میشود. زردچوبه نیز به جلوگیری از تجمع چربی در کبد و سمزدایی آن کمک میکند.
کبد چرب را میتوان با تغییر سبک زندگی به خوبی مدیریت کرد.
عوارض کبد چرب چیست؟
فشار خون بالا، درد در ناحیه پهلوی راست قسمت بالای شکم، خستگی، ضعف و بیحالی، تهوع، زرد شدن چشمها و پوست، خارش، ورم پاها و شکم، سردرگمی ذهنی. تجمع بیش از حد چربی در کبد ملتهب شدن کبد را به همراه دارد و التهاب کبد سبب بروز هپاتیت ب و امکان بروز نارسایی کبد که سیروز کبدی نام دارد میشود که علت اصلی آن کبد چرب است.
به راستی چقدر اعضای بدن ما حیاتی هستند و هر کدام در سلامتی نقش بسزایی دارند، حال که اهمیت کبد را در بدن دریافتیم چقدر اهمیت دارد تا راهکارها را برای مراقبت بکار گرفته و در نگاهداری این امانتی که خدا به ما بخشیده کوشا باشیم.
قوتی تازه از خداوند میطلبیم تا ما را در مدیریت سبک زندگی برای خود و افراد خانوادهمان یاری دهد.