کم خونی و علائم آن
کم خونی نوعی بیماریست که در آن فرد گلبول قرمز خون سالم و کافی برای رساندن اکسیژن به سایر بافت¬های بدن را ندارد. کم خونی شامل شاخه¬ها و شکل¬های مختلفی می¬باشد که هر کدام دلایل مختلفی دارند. علائم و نشانه¬های ابتلا به کم خونی بسته به دلیل کم خونی، نوع کم خونی و بیماری¬های مرتبط به آن متفاوت است. این علائم ممکن است شامل خستگی و احساس فرسودگی، سرگیجه، بی¬قراری و ناراحتی، بی¬حالی، ضعف مداوم، تنگی نفس و مشکل در تنفس، تپش قلب، حساسیت به هوای سرد، پوست رنگ پریده، سردردهای مداوم و درد قفسهی سینه باشد.
علل کم خونی
شخص زمانی دچار کم خونی می¬شود که خون گلبول قرمز کافی ندارد. زمانی گلبول¬های قرمز فرد کم می¬شود که بدن گلبول قرمز کافی تولید نکند و یا گلبول تولید شدهی بدن به درستی در فرد عمل نکند. خونریزی باعث از دست دادن گلبول¬های قرمز خون و هموگلوبین شده و باعث کم شدن تعداد گلبول قرمز خون می¬شود. مانند خونریزی معده، سرطان، قاعدگی، جراحی و اهدای خون.
وقتی بدن فرد، خون از دست میدهد، شروع به جذب و کشیدن آب بافتهای خارجی جریان خون میکند تا رگهای خونی را پر کند و در نتیجه، سلولهای قرمز خونی رقیق میشوند و شاهد از دست رفتن خون به شکل سریع و حاد یا مزمن در بدن خواهیم بود.
بدن برای تولید پروتئین به نام هموگلوبین به آهن نیاز دارد و مسئول انتقال اکسیژن به بافتها و عضلات بدن هموگلوبین می¬باشد؛ در واقع تمامی عضلات و بافتها برای عملکرد بهتر به این اکسیژن نیاز دارند و به همین علت اگر سطح هموگلوبین ناشی از فقر آهن در بدن کاهش پیدا کند میتواند عوارضی مانند افت عملکرد عضلات و همینطور عوارضی مانند خستگی و یا ضعف شدید را برای فرد ایجاد کند.
بدن فرد سه نوع سلول خونی ایجاد می¬کند. سلول¬های سفید خون برای مبارزه با عفونت، گلبول¬های قرمز برای حمل اکسیژن در بدن و پلاکت¬ها برای کمک به لخته شدن خون. گلبول¬های قرمز حاوی هموگلوبین هستند، یک پروتئین غنی از آهن که به خون رنگ قرمز می¬دهد. هموگلوبین گلبول¬های قرمز را قادر می¬سازد تا اکسیژن را از ریه¬های فرد به تمام قسمت¬های بدن انتقال دهد و نیز دی اکسید کربن را از دیگر قسمت¬های بدن به ریه¬ها منتقل کند تا بتوان آن را بیرون کشید. بیشتر سلول¬های گلبول، از جمله گلبول¬های قرمز، به طور مرتب در مغز استخوان تولید می¬شوند. مواد اسفنجی موجود در حفره¬های بسیاری از استخوان¬های بزرگ برای تولید هموگلوبین و گلبول قرمز، بدن نیاز به ویتامین B12، آهن، فولات و سایر مواد مغذی دارد.
پیشگیری و درمان
می¬توانید از تغذیه¬هایی استفاده کنید که به رفع کم خونی بدنتان کمک کند. برای مثال خشکبار و غلات ذخیره آهن بدن را تامین می¬کنند؛ پسته، انجیر خشک، کشمش، خرما، برگهی آلو و حبوبات جوانه زده علاوه بر آن که خوشمزه و سرشار از خواص هستند به رفع کم خونی نیز کمک می¬کنند. بهتر است که در برنامه غذایی خود از غذاهایی استفاده کنیم که سرشار از آهن هستند مانند ماهی، گوشت قرمز، تخم مرغ و…
همچنین مصرف ویتامین c نیز در جذب آهن کمک کرده و جذب آهن را بالا میبرد؛ سبزیجاتی مثل اسفناج و کرفس یا غذاهایی حاوی کشک بسیار خون¬ساز هستند. همینطور بهتر است از نوشیدن چای و قهوه همراه با وعده¬های غذایی خودداری کنیم. کلسیم نیز جذب آهن را دشوار می¬کند و بهتر است برای استفاده صحیح آن با پزشک متخصص نیز مشورت کنید چرا که بدن ما به کلسیم هم به مانند دیگر مواد مغذی نیازمند است.
پس با برنامه غذایی مقوی و صحیح از ابتلا به کم خونی پیشگیری کنیم؛ چرا که بدن ما معبد روح خداوند است و حال که میدانیم بدنهایمان چقدر با ارزش هستند بهتر است که به آن احترام بگذاریم، زیرا این خواست خداوندمان است.