وی پی اِن (VPN)، پراکسی و فیلترینگ
سلامي دوباره به شما مشتاقان صفحه تکنولوژي. در اين شماره از مجله قصد داريم درباره دو واژه هم خانواده ولي متفاوت در مفهوم يعني «فيلترينگ» و «پراکسي» اطلاعاتي را در اختيار شما عزيزان قرار دهيم. در همين ابتدا بهتر است با معني اين دو واژه بيشتر آشنا شويم. واژه «فيلترينگ» در لغت به معني تصفيه کردن، پالايش، محدود کردن ورودي، خروجي و يا جلوگيري از چيزي ميباشد. در سالهاي اخير در کشور عزيزمان ايران اين واژه به خوبي قابل درک است. در ايران و همچنين تعدادي از کشورهاي ديگر فيلترينگ به منظور کنترل و جلوگيري کردن از پخش مطالب و محتويات نامناسب و غير اخلاقي در مدارس و همچنين به منظور محدود کردن آگاهي مردم از مسائل و رويدادهاي مختلفي از جمله حقايق اعتقادي، اخبار حوزه سياست و رويدادهاي روزمره به کار گرفته ميشود. يکي از موارد استفاده از فيلترينگ در ايران جلوگيري کردن از درک حقيقت خدا و شناخت راه نجات که بوسيله ايمان به عيسي مسيح ميسر ميشود ميباشد. در اين زمينه در انجيل متي باب 5 آيه 14 عيسي مسيح به زيبايي ميفرمايد: «شما نور جهانيد. شهري را که بر فراز کوهي بنا شده نميتوان پنهان کرد.» فيلترينگ عليرغم تاثير منفياي که در جامعه ما بر جاي گذاشته ميتواند در جاهايي نيز مفيد واقع شود. بطور مثال يک چاقو را در نظر بگيريد که هم ميتواند ابزاري براي جنايت و در عين حال وسيلهاي براي برش و يا خرد کردن ميوه نيز باشد. با اين مثال ميتوانيم درک کنيم که هر ابزار و يا محصولي ميتواند به خودي خود بد و يا مضر نباشد بلکه نحوه استفاده و هدف بکارگيري آن ميتواند تعيين کننده تاثير آن باشد. حال بياييد از زاويهاي ديگر به اين موضوع بپردازيم. به درک خودمان نسبت به يک چيز به ظاهر خوب و نگاه خداوند نسبت به آن! گاهي خيلي از چيزها در نظر ما خوب و حتي زيبا هستند ولي از ديدگاه خداوند آن انتخاب، غير مفيد و حتي مضر است. به همين دليل خدا مثل پدري دلسوز و مهربان که نتيجه انتخاب ما را ميداند، دسترسي ما را محدود و به اصطلاح «فيلتر» ميکند! چرا که خداوند ميداند بعد از گذشت روزها و يا حتي سالها آن انتخاب ميتواند چه تاثيري بدي در ما، اطرافيان و حتي نسلهاي بعديمان بگذارد. البته اين گفته به اين معني نيست که با فيلترينگ موافق هستيم بلکه منظور ما نحوه استفاده درست از آن ميباشد. بعد از اين توضيح درمورد فيلترينگ، مفيد است که در اينجا قدري نيز درباره واژه «پراکسي Proxy» بدانيم. واژه «پراکسي» در لغت به معني وکيل، نماينده و به نمايندگي ديگري راي دادن ميباشد و در تکنولوژي و کامپيوتر به معني ترکيبي از نرم افزار و سخت افزاري (کامپيوتري) است که مثل يک پُل مابين سرور (Server) مثلاً يک وبسايت، از يکسو و مراجعه کننده (کاربر) از سوي ديگر قرار ميگيرد. پراکسي در واقع به جاي شما (با IP متفاوت) به سرور وصل ميشود و اطلاعاتي را که شما نياز داريد را از آنجا دريافت کرده و از مسير خودش آن را در اختيارتان قرار ميدهد.
بعنوان مثال وقتي شما ميخواهيد به يوتيوب وصل شده و از آن استفاده کنيد با پيغام «اين وبسايت فيلتر شده» مواجه ميشويد در اين هنگام با استفاده از پراکسي (اپليکيشن يا وبسايت) ميتوانيد به يوتيوب وصل شده و از آن استفاده کنيد. چرا که ديگر شما نيستيد که به يوتيوب وصل ميشويد بلکه سرور پراکسي شماست که به يوتيوب وصل شده و آن را در اختيار شما قرار ميدهد.
VPN (شبکه خصوصی مجازی) چیست؟
VPN شبکهاي است که جابجايي اطلاعات در آن از طريق يک شبکه عمومي مانند اينترنت و با ايجاد يک تونل رمزگذاري شده (شبکه خصوصي مجازي) بين شما و کامپيوتر ميزبان (وبسايت) انجام ميشود. سرويس دهنده اينترنت شما (شرکت) و يا هکر فقط ميتواند ببيند که شما به سرور VPN متصل شدهايد و آدرسها و مسيرهاي تردد آيپي دستگاه شما را نميبيند.
شباهت و تفاوتهای پراکسی و VPN
شباهت پراکسي و VPN در پنهان کردن و تغيير «آيپي-IP» (شناسه) دستگاه شما در اينترنت ميباشد.
از نظر تفاوتها ميتوان به اين موارد اشاره کرد:
VPN امنتر از پراکسي ميباشد چرا که اطلاعات، مشخصات و موقعيت مکاني شما را کدگذاري (پنهان) ميکند اما بايد توجه داشت که به دليل مخفي و آشکار کردن متعدد و همچنين مسافتي که اطلاعات شما ميبايست بپيمايد ممکن است از پراکسي کندتر عمل کند اما استفاده آسانتري نسبت به پراکسي دارد (پراکسي نياز به برخي تنظيمات دارد). VPN قابل استفاده در بسياري از دستگاهها است و حتي ميتوان داخل تنظيمات مودم نيز از آن استفاده کرد. پراکسي سريعتر از VPN عمل ميکند چرا که بيشتر آدرسها و وبسايتهايي را که ملاقات کردهايد را در خود ذخيره کرده و در دفعات بعدي که ميخواهيد به آنها وارد شويد سريعتر آنها را در اختيار شما ميگذارد. استفاده از پراکسي ارزانتر از VPN ميباشد.
نکته: توجه داشته باشيد که هنگام استفاده از امکاناتي مانند خريد آنلاين، پرداخت و انتقال وجه و اپليکيشنهاي بانکها به هيچ وجه از پراکسي و VPN استفاده نکنيد چرا که آيپي (آدرس اينترنتي) شما را تغيير داده و به همين دليل اپليکيشن و يا وبسايتي که به آن مراجعه کردهايد شما را ناشناس، مخرب و يا هکر در نظر گرفته و جلوي فعاليت شما را مسدود خواهد کرد. با گسترش فعاليت VPN، اپليکيشنهاي مختلف و متنوعي نيز براي تلفنهاي همراه و همچنين رايانهها ساخته و عرضه ميشوند. در ادامه به معرفي تعدادي از اين اپليکيشنها خواهيم پرداخت. اکثر اين اپليکيشنها بصورت رايگان ارائه ميشوند ولي براي تامين هزينههاي خود معمولاً هنگام استفاده تبليغاتي را پخش ميکنند و يا محدوديتهاي زماني و يا حجمي دارند. در ايران بعضي از اين اپليکيشنها نيز فيلتر شده و بعد از نصب عملاً نميتوانند با اينترنت ارتباط برقرار کنند.
از جمله اپليکيشنهاي معروف در زمينه پراکسي و VPN ميتوان به
UltraSurf,Betternet,VPN Master,Turbo VPN
,Touch VPN,VPN Proxy Master
اشاره کرد که بيشتر اين اپليکيشنها براي گوشيهاي اندرويدي، همچنين آيفون و حتي براي کامپيوتر نيز موجود ميباشند. نحوه استفاده از اين اپليکيشنها بسيار ساده بوده و بعد از اجراي آن ميبايست دکمه شروع را لمس کنيد و بعد از تاييد پيغام «اجازه فعالسازي به VPN را ميدهم» منتظر اتصال آن به سرور شده و سپس به وبسايت و يا اپليکيشن مورد نظر خود برويد. دقت داشته باشيد که قبل از دانلود و يا نصب هر اپليکيشن ابتدا در مورد آن تحقيق و مطالعه کرده و نظرات کاربران را نيز درباره آن بخوانيد چرا که ممکن است شما را به سرور خود منتقل کرده و فعاليتهاي اينترنتي شما را زير نظر بگيرد. فيلترينگ ميتواند در برخي کشورها به منظور مخفي کردن بعضي چيزها و همچنين محدود کردن راهها با هدف عبور دادن کاربر از يک مجرا و مسيري که مشخص و تحت کنترل ميباشد (پراکسيهايي که به اين منظور خريداري شدهاند) مورد استفاده قرار گيرد. راي دانلود، نصب و استفاده از اين اپليکيشنها ميتوانيد از فروشگاه گوگل (Play Store)، فروشگاه اپل (App Store) و يا بسياري از وبسايتهاي خارجي آنها را دريافت نماييد. همچنين در صورت نياز ميتوانيد با تحريريه مجله اسميرنا نيز در تماس باشيد. اميدواريم که اين مطلب آموزشي براي شما مفيد واقع شود و بتوانيد با استفاده از VPN و پراکسي مناسب آزادانه به منابع و مطالب مفيد دسترسي پيدا کرده و از آن بهرهمند شويد. و البته به ياد داشته باشيد که همه چيز براي ما نيز مفيد نيست پس بهتر اين است که از اين امکانات در مسيري درست بهره ببريم.
در انتها ميطلبيم خداوند افکار و قلبهاي مسئولين مملکتي و حکومتي را در ايران و سرتاسر دنيا نرم کرده تا بر طبق اراده نيکويي خداوند در راه خدمتي خداپسندانه گام بردارند و با ايجاد موانع و محدوديت مانعي براي استفاده مفيد از تکنولوژي ايجاد نکنند؛ آمين.